سرد مزاجی زنان فقط «کم‌حوصلگی گذرا» نیست؛ یک پدیده چندعاملیه که می‌تونه از نوسان‌های هورمونی تا استرس‌های روزمره، از تعارض‌های رابطه‌ای تا عوارض دارویی ریشه داشته باشه. اگر دنبال درک ریشه‌ای هستی تا بعدش سراغ درمان سرد مزاجی زنان بری، این بخش آب‌بندی ذهنی رو کامل می‌کنه تا در دو بخش بعدی با اطمینان، برنامه درمانی رو اجرا کنی. ✨
1) سرد مزاجی زنان دقیقاً چیست؟ 🤔
در متون علمی، «کاهش یا فقدان میل جنسی» وقتی مسئله‌س که پایدار باشه، فشار روانی ایجاد کنه و با اختلال در کیفیت زندگی/رابطه همراه بشه. هر افت میلِ کوتاه‌مدت لزوماً «اختلال» نیست؛ بدن و روان در چرخه‌های طبیعی تغییر می‌کنن (پریود، پس از زایمان، فشار کاری و…).
تمایزهای مهم
- میل جنسی کم vs برانگیختگی پایین: ممکنه میل داری اما بدنت دیر واکنش می‌ده (خشکی واژن/برانگیختگی کم).
- مشکل در رسیدن به ارگاسم با وجود میل: بیشتر مربوط به مرحله‌های بعدی چرخه‌ی جنسیه.
- درد حین رابطه (دیسپارونیا/واژینیسموس): درد خودش میل رو می‌خوابونه.
نتیجه: برای درمان سرد مزاجی زنان باید ببینیم دقیقاً کدوم بخش چرخه تحت‌تأثیره.
2) چرخه پاسخ جنسی زنان، ساده و کاربردی 🔄
شناخت چرخه کمک می‌کنه بفهمیم «مشکل کجاست»:
- میل (Desire) → خیال‌پردازی، کشش، کنجکاوی.
- برانگیختگی (Arousal) → واکنش‌های جسمی (مثلاً润شدن، افزایش ضربان).
- پلاتو → حفظ برانگیختگی.
- اوج لذت (Orgasm).
- بازگشت (Resolution).
اگر میل ضعیفه، مسیر ورود به چرخه سخت می‌شه؛ اگر برانگیختگی/پلاتو مشکل دارند، میل هم به‌تدریج خاموش می‌شه. پس ریشه‌یافتن، کلید درمان سرد مزاجی زنان است. 🔑
3) نشانه‌های شایع سرد مزاجی زنان 🧩
- کاهش مداوم علاقه به رابطه برای بیش از 3 ماه.
- نداشتن خیال‌پردازی/کشش جنسی مثل قبل.
- کاهش برانگیختگی یا خشکی واژن حتی با تحریک مناسب.
- کاهش دفعات شروع رابطه از طرف زن.
- احساس فاصله عاطفی/کاهش صمیمیت بعد از افت میل.
- افزایش اضطراب عملکردی («نکنه دوباره حسش نباشه؟»).
اگر چند مورد بالا پایدار باشند و روی کیفیت زندگی اثر گذاشته باشند، وقتشه جدی بگیریم و راه‌حل بچینیم.
4) ۸ باور رایج اما غلط که درمان را به تأخیر می‌اندازد ❌
- «سرد مزاجی یعنی من همسرم رو دوست ندارم» → غلط؛ عوامل زیستی/روانی/دارویی زیاده.
- «اگر عشق باشه، میل خودبه‌خود اوج می‌گیره» → عشق کمّیّت هورمون‌ها رو تنظیم نمی‌کنه!
- «این مشکل فقط برای زنان مسنه» → هر سنی ممکنه.
- «رابطه‌ی خوب خودش درمانه» → بدون ریشه‌یابی و اقدام هدفمند، نه.
- «خشکی واژن یعنی میل ندارم» → ممکنه میل باشه و صرفاً برانگیختگی/هورمون‌ها مشکل داشته باشن.
- «قرص ضدمیل بخورم درست می‌شه» → خودسرانه دارویی نخور.
- «حیا یعنی نگم/نپرسم» → سکوت درمان نیست؛ گفتگو بخش درمانه.
- «فقط یک دلیل واحد وجود داره» → معمولاً چند علت هم‌زمان‌اند.
5) علت‌های اصلی سرد مزاجی زنان (نقشه راه ریشه‌ها) 🗺️
برای علت سرد مزاجی زنان باید هم‌زمان چند پنجره رو چک کرد:
A) هورمونی و زیستی 🧬
- استروژن: افت استروژن (مثلاً در یائسگی/پس‌اززایمان/شیردهی) → خشکی واژن، کاهش برانگیختگی و درد.
- تستوسترون: گرچه در زنان کم‌تره، اما در میل نقش دارد؛ افت شدید → کاهش کشش.
- پرولاکتین: بالا بودنش (مثلاً بعد زایمان) می‌تونه میل رو پایین بیاره.
- تیروئید: کم‌کاری یا پرکاری → خستگی، خلق پایین، افت میل.
- افت آهن/کم‌خونی: خستگی مزمن، بی‌انرژی بودن.
- سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): بی‌نظمی هورمونی + پیامدهای جسمی/روانی.
چرخه‌های زندگی:
- پس از زایمان: بی‌خوابی، شیردهی (پرولاکتین)، دردهای پس از زایمان، تصویر بدنی جدید.
- یائسگی/پیش‌یائسگی: گرگرفتگی، خشکی واژن، نوسان خلق.
- پریود/پیش‌قاعدگی (PMS/PMDD): نوسان خلقی و جسمی.
B) دارویی و پزشکی 💊
- SSRIها (برخی ضدافسردگی‌ها): کاهش میل/مشکل ارگاسم.
- داروهای ضد فشارخون/آنتی‌هیستامین‌ها/برخی ضدروان‌پریشی‌ها: اثر روی برانگیختگی.
- هورمونی‌ها (مثل برخی OCPها/IUD هورمونی): در بعضی زنان کاهش میل.
- دیابت/بیماری‌های قلبی/درد مزمن/بیماری خودایمنی: انرژی/خلق/جریان خون را تحت‌تأثیر می‌گذارند.
نکته‌ی طلایی: تغییر دارو فقط با نظر پزشک. خودسرانه قطع/تعویض نکن.
C) روان‌شناختی و عاطفی 🧠
- استرس مزمن/فرسودگی شغلی: کورتیزول بالا، ذهن پر، بی‌حسی.
- افسردگی/اضطراب: افت انگیزه و لذت‌جویی.
- اضطراب عملکردی جنسی: چرخه‌ی معیوب «نگرانی → کاهش میل → تجربه ناخوشایند → نگرانی بیشتر».
- تجربه‌های منفی/تروما: نیازمند درمان حرفه‌ای.
- تصویر بدنی منفی: «قابل‌خواستن نبودن» = ترمز میل.
D) رابطه‌ای و ارتباطی ❤️
- تعارض حل‌نشده/بی‌عدالتی ادراک‌شده: میل در فضای رنجور نمی‌روید.
- نقشه‌های متفاوت از صمیمیت: یکی لمس‌محور، دیگری کلام‌محور؛ زبان عشق ناهماهنگ.
- نبود گفتگوی شفاف درباره نیازها: حدس‌زدن‌های مکرر = خطاهای مکرر.
- الگوی دلبستگی: ناایمن/اجتنابی/مضطرب روی میل سایه می‌اندازه.
E) سبک زندگی و عادات روزمره 🌱
- خواب ناکافی/بی‌نظمی شبانه‌روزی → خستگی، بی‌حوصلگی.
- بی‌تحرکی → افت انرژی، خلق پایین.
- رژیم غذایی ضعیف → نوسان قند خون/خستگی.
- مصرف دخانیات/نوشیدنی‌های الکلی → اثرات منفی روی جریان خون/هورمون‌ها.
- بار ذهنی پنهان (Household Mental Load): بار مدیریتی خانه/فرزندان اغلب روی زن → فرسودگی.
F) عوامل فرهنگی/باورهای درونی‌شده 🧩
- شرم آموزشی: «حرف زدن درباره جنسیت ناپسند است» → مهارت گفت‌وگو شکل نمی‌گیرد.
- افسانه‌های لذت/نقش‌ها: انتظارهای نادرست از «زن خوب» یا «رابطه ایده‌آل» → فشار.
- تابوها: مانع درخواست کمک حرفه‌ای.
جمع‌بندی علت‌ها: معمولاً چند علت هم‌زمان دخیل‌اند. برای درمان سرد مزاجی زنان باید «کیک علت‌ها» رو تکه‌تکه شناخت تا نسخه شخصی‌سازی بچینیم.
6) چک‌لیست ارزیابی خانگی (Self-Audit) 📝
این چک‌لیست مسیر فکر رو روشن می‌کنه. به هر مورد بین 0 تا 3 امتیاز بده (0=هیچ/3=خیلی زیاد):
A. جسم/هورمون
- تغییرات قاعدگی/یائسگی/پس از زایمان.
- خشکی واژن/درد حین رابطه.
- خستگی مداوم/بی‌انرژی بودن.
- بیماری مزمن (تیروئید/دیابت/قلبی).
- مصرف داروهای جدید.
B. روان/خلق
6. اضطراب/افسردگی/بی‌حوصلگی.
7. استرس شغلی/خانگی بالا.
8. تصویر بدنی منفی/خودانتقادی.
C. رابطه/ارتباط
9. تعارض حل‌نشده/دلخوری‌های مزمن.
10. نبود گفتگوی راحت درباره سکس و نیازها.
11. ناهمخوانی زبان عشق/انتظارات.
D. سبک‌زندگی
12. خواب زیر 7 ساعت/بی‌نظمی مزمن.
13. فعالیت بدنی ناکافی (زیر 150 دقیقه در هفته).
14. رژیم غذایی پرقند/پرپردازش.
15. دخانیات/نوشیدنی‌های الکلی.
E. فرهنگ/باورها
16. احساس شرم از خواستن/لذت بردن.
17. تابو نسبت به حرف‌زدن/درخواست‌کردن.
18. باور «میلِ زن باید خودبه‌خود باشد».
تفسیر سریع: مجموع بالاتر از 18–20 یعنی چند محور پررنگ‌اند. در بخش‌های بعدی، برای هر محور نسخه عملی می‌چینیم.
7) چه زمانی باید حتماً به پزشک مراجعه کرد؟ 🚑
- درد شدید/خونریزی/سوزش مداوم.
- خشکی واژن آزاردهنده که با روان‌کننده ساده بهتر نشه.
- علائم تیروئید/کم‌خونی (ریزش مو، تپش، خستگی شدید).
- شروع کاهش میل جنسی بلافاصله بعد از داروی جدید.
- سابقه تروما/آزار جنسی و آشفتگی ماندگار.
- افت میل همراه با افسردگی/افکار آسیب‌زننده.
مراجعه به پزشک زنان/غدد/اورولوژی (برای همسر)/روان‌درمانگر جنسی مسیر رو کوتاه می‌کنه. خوددرمانی دارویی نکن.
8) اثرات سرد مزاجی بر رابطه؛ چرا باید «الان» کاری کرد؟ ⏳
- دور باطل سکوت: میل کم → پرهیز → فاصله عاطفی → کاهش تماس غیرجنسی → افت میلِ بیشتر.
- تغییر نقش‌ها: یکی دائماً درخواست‌کننده، دیگری همواره دوری‌کننده → رنج دوطرفه.
- اعتمادبه‌نفس جنسی: افول تدریجی و تعمیم به سایر حوزه‌های زندگی.
- سلامت جسم/روان: بی‌خوابی، استرس، ناامیدی.
خبر خوب: همین که علت‌ها رو دیدی، نصف راهِ درمان سرد مزاجی زنان طی شده. نصف دوم، اجرای نسخه‌های عملی‌ست.
9) آماده‌سازی ذهنی قبل از شروع درمان 🧭
برای موفقیت در بخش‌های بعدی (راهبردهای خانگی و پزشکی)، این اصول رو بپذیر:
- شخصی‌سازی: «یک نسخه برای همه» نداریم؛ نسخه تو باید سفارشی باشه.
- گام‌های کوچک، پایدار: تغییرات کوچک روزانه از تصمیم‌های یک‌باره قوی‌ترن.
- گفتگوی بدون قضاوت با همسر: از «من‌محور» حرف بزن («من این‌طور احساس می‌کنم…»).
- پیگیری‌پذیر شدن: یک دفترچه یا نوت موبایل برای ثبت رفتارها/حس‌ها.
- خطای آزمایش و یادگیری: هر راهکار 2–3 هفته فرصت بده، بعد ارزیابی کن.
درمان خانگی و طبیعی سرد مزاجی زنان 🌿💗
اگر بخش اول رو خوندی، الان می‌دونی که سردمزاجی یک مشکل چندعلتیه. خبر خوب اینه که قبل از دارو و درمان‌های پزشکی، می‌تونی با تغییرات سبک زندگی و عادت‌های روزمره، جهش بزرگی در تقویت میل جنسی زنان ایجاد کنی. ✨
1) اصول طلایی درمان خانگی سرد مزاجی زنان 🌸
- صبور باش → تغییر میل جنسی زمان‌بره، ولی نتیجه پایدارتره.
- همراهی همسر → بدون حمایت عاطفی و درک شریک زندگی، روند ناقص می‌مونه.
- ترکیب چند روش → تغذیه، ورزش، آرامش روانی و ارتباط عاطفی، همه کنار هم جواب می‌دن.
- پیگیری روزانه → بهتره تغییرات رو در دفترچه یا اپلیکیشن یادداشت کنی.
2) تغذیه تقویت‌کننده میل جنسی 🍯🥜🍇
خوراکی‌های طلایی:
- عسل طبیعی: انرژی‌بخش و تقویت‌کننده قوای جنسی.
- زنجبیل تازه یا دمنوش زنجبیل: افزایش گردش خون و رفع خستگی.
- زعفران: اثر آرام‌بخش و ضدافسردگی، کمک به بهبود خلق.
- انار و موز: سرشار از آنتی‌اکسیدان و محرک هورمون‌های جنسی.
- مغزها (بادام، گردو، پسته): سرشار از روی و ویتامین E.
- ماهی و غذاهای دریایی: غنی از امگا-۳ برای افزایش انرژی و خلق مثبت.
- شکلات تلخ: افزایش سروتونین و دوپامین.
پرهیز غذایی 🚫
- غذاهای پرچرب و سرخ‌کردنی.
- نوشابه‌ها و قندهای صنعتی.
- فست‌فود و غذاهای آماده.
- مصرف زیاد کافئین.
3) ورزش و حرکت 💪
فعالیت بدنی یکی از مهم‌ترین درمان‌های خانگی برای کاهش سرد مزاجی زنان است.
- تمرینات هوازی: ۳۰ دقیقه پیاده‌روی تند یا دوچرخه‌سواری، ۴ بار در هفته.
- یوگا: حرکات یوگای مخصوص زنان مثل «پل» یا «کمان»، به بهبود جریان خون لگنی کمک می‌کنه.
- تمرینات کگل (Kegel):
- عضلاتی که جریان ادرار رو قطع می‌کنن پیدا کن.
- ۵ ثانیه منقبض نگه دار.
- ۵ ثانیه رها کن.
- روزی ۳ ست ۱۵ تایی انجام بده.
این تمرین باعث افزایش کنترل بر عضلات لگن و بهبود برانگیختگی جنسی می‌شه.
4) مدیتیشن و مدیریت استرس 🧘♀️
استرس، دشمن شماره یک میل جنسیه. راهکارها:
- مدیتیشن ۱۰ دقیقه‌ای روزانه: فقط روی تنفس تمرکز کن.
- تنفس ۴-۷-۸: دم ۴ ثانیه → حبس ۷ ثانیه → بازدم ۸ ثانیه.
- خودمراقبتی: حمام گرم، موسیقی آرام، شمع معطر.
5) رایحه‌درمانی و ماساژ 💆♀️🌺
بعضی رایحه‌ها مستقیماً روی مغز اثر آرام‌بخش دارن و می‌تونن میل رو تقویت کنن:
- یاس، رز، اسطوخودوس، نعناع → آرام‌بخش و ریلکس‌کننده.
- وانیل و دارچین → افزایش‌دهنده انرژی و حس جنسی.
ماساژ زوجین با روغن‌های طبیعی (نارگیل یا بادام شیرین) قبل از رابطه، صمیمیت و برانگیختگی رو افزایش می‌ده.
6) مراقبت از بدن و واژن 🌸
- استفاده از ژل‌های روان‌کننده بر پایه آب (در صورت خشکی).
- حمام آب گرم با گیاهان معطر.
- استفاده از لباس زیر نخی و راحت برای کاهش عفونت.
- پرهیز از شست‌وشوی زیاد با مواد شیمیایی.
7) بازسازی ارتباط عاطفی با همسر 💕
میل جنسی فقط فیزیولوژیک نیست؛ ارتباط عاطفی نقش حیاتی داره.
- گفتگوی صادقانه درباره نیازها و احساسات.
- وقت‌گذرانی دو نفره بدون موبایل و تلویزیون.
- لمس‌های غیرجنسی روزانه (بغل، نوازش مو، گرفتن دست).
- تمرکز بر صمیمیت به‌جای فشار برای رابطه.
8) برنامه عملی ۳۰ روزه درمان خانگی سرد مزاجی 🗓️
هفته ۱: شروع تغییر
- خواب منظم ۷-۸ ساعت.
- نوشیدن ۸ لیوان آب در روز.
- حذف نوشابه و فست‌فود.
- روزی ۱۵ دقیقه پیاده‌روی.
- مدیتیشن ۵ دقیقه‌ای قبل خواب.
هفته ۲: تقویت بدن و ذهن
- اضافه‌کردن دمنوش زنجبیل یا زعفران.
- شروع تمرینات کگل (۳ ست روزانه).
- یوگا ۲ جلسه در هفته.
- گفتگو با همسر درباره نیازها.
هفته ۳: افزایش صمیمیت
- ماساژ با روغن معطر ۲ بار در هفته.
- اضافه‌کردن آجیل و میوه‌های محرک به رژیم.
- پیاده‌روی روزانه ۳۰ دقیقه.
- تمرکز روی لمس‌های غیرجنسی.
هفته ۴: تثبیت تغییرات
- ترکیب همه موارد هفته‌های قبل.
- برنامه‌ریزی برای یک «قرار عاشقانه» هفتگی.
- تمرین تنفس ۴-۷-۸ روزی ۲ بار.
- ثبت تغییرات و ارزیابی حس کلی.
9) نکات ویژه برای تاثیر بیشتر ✅
- همه تغییرات رو با لذت انجام بده، نه اجبار.
- هر هفته میزان انرژی، خلق و میل جنسی رو یادداشت کن.
- با همسر همکاری کن تا فشار روانی کم بشه.
- اگر بعد از ۳۰ روز تغییر محسوسی ندیدی، بهتره با پزشک مشورت کنی.
درمان‌های پزشکی، روان‌درمانی و پرسش‌های متداول درباره سرد مزاجی زنان 💊🧠
بعد از اینکه در بخش اول علت‌ها رو شناختیم و در بخش دوم روش‌های خانگی و سبک زندگی رو دیدیم، حالا نوبت به درمان‌های تخصصی و پزشکی می‌رسه. بسیاری از زنان وقتی تغییرات خانگی کافی نباشه یا شرایط جسمی/هورمونی خاصی داشته باشن، به کمک پزشک نیاز پیدا می‌کنن.
1) درمان‌های پزشکی سرد مزاجی زنان 🏥
الف) درمان هورمونی
- HRT (هورمون‌تراپی جایگزین): در زنان یائسه یا پیش‌یائسه برای جبران کاهش استروژن.
- تستوسترون تراپی: در موارد کاهش تستوسترون (البته زیر نظر پزشک و با دوز کنترل‌شده).
- استروژن موضعی (کرم یا قرص واژینال): برای رفع خشکی واژن و بهبود برانگیختگی.
ب) داروهای افزایش میل جنسی
- Addyi (فلیبانسرین): تأیید FDA برای زنان پیش‌یائسه، مصرف روزانه.
- Vyleesi (برملانوتاید): تزریقی و قبل از رابطه مصرف می‌شود.
- داروهای ضدافسردگی خاص (با دوز پایین) در برخی موارد باعث افزایش میل می‌شوند.
ج) درمان مشکلات جسمی همراه
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، تیروئید، کم‌خونی.
- تغییر داروهایی که باعث کاهش میل جنسی زنان می‌شوند (با نظر پزشک).
2) روان‌درمانی و مشاوره جنسی 🧠💬
بسیاری از موارد سرد مزاجی زنان ریشه روانی و رابطه‌ای دارند. در این شرایط، مشاوره بسیار موثر است:
- سکس‌تراپی فردی یا زوجی: کمک به شناخت نیازها، رفع اضطراب عملکردی، یادگیری تکنیک‌های ارتباطی.
- CBT (درمان شناختی-رفتاری): برای تغییر باورهای غلط و مدیریت افکار منفی.
- زوج‌درمانی: برای حل تعارضات و افزایش صمیمیت عاطفی.
- درمان تروما: در صورتی که سابقه آزار جنسی یا تجربه منفی وجود داشته باشد.
3) فیزیوتراپی و مراقبت‌های تخصصی لگن 🧘♀️
تقویت عضلات کف لگن با کمک دستگاه‌های تخصصی و فیزیوتراپی می‌تواند جریان خون و حساسیت جنسی را بهبود دهد.
4) ترکیب درمان‌های خانگی و پزشکی 🌀
بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که روش‌های خانگی (تغذیه، ورزش، یوگا) با روش‌های پزشکی (هورمون‌تراپی، داروها و مشاوره تخصصی) ترکیب شوند. این تلفیق هم جسم، هم ذهن و هم رابطه را پوشش می‌دهد.
5) پرسش‌های پرتکرار کاربران (FAQ) ❓
خیر. ممکن است در هر سنی رخ دهد، حتی در جوانی.
بسته به شرایط متفاوت است؛ Addyi و Vyleesi در برخی موارد مؤثرند، اما فقط با نسخه پزشک.
بله، زنجبیل، زعفران و جینسینگ می‌توانند کمک‌کننده باشند، ولی جایگزین درمان پزشکی نیستند.
خشکی واژن می‌تواند باعث درد در رابطه شود و میل جنسی را کاهش دهد.
بله، استرس یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش میل جنسی است.
خیر، اما در صورت افراط، ممکن است حساسیت بدن تغییر کند.
بله، ورزش باعث بهبود گردش خون، افزایش انرژی و کاهش استرس می‌شود.
عسل، زنجبیل، زعفران، مغزها و شکلات تلخ.
به‌طور مستقیم خیر، اما ژنتیک در هورمون‌ها و خلق‌وخو تأثیر دارد.
اگر کاهش میل بیش از ۳ ماه طول بکشد یا با درد، افسردگی و مشکلات دیگر همراه باشد.
بله، برخی داروهای ضدافسردگی می‌توانند میل را کاهش دهند.
تغذیه بسیار مؤثر است، اما معمولاً کافی نیست و باید با ورزش و آرامش روانی همراه شود.
بله، با ترکیب درمان خانگی و پزشکی می‌توان بهبود قابل توجهی ایجاد کرد.
استفاده از دمنوش زعفران و زنجبیل، ماساژ آرام‌بخش و گفتگوی صمیمانه با همسر.
بله، مصرف الکل در بلندمدت میل را کاهش می‌دهد.
خیلی رایج است، اما همه زنان را شامل نمی‌شود. عوامل هورمونی و روانی نقش دارند.
اگر تحت نظر پزشک مصرف شوند، معمولاً بی‌خطرند.
بله، اما باید با مشورت پزشک باشد تا تداخل دارویی نداشته باشد.
بله، کاهش میل جنسی اغلب با کاهش اعتماد به نفس همراه است.
قطعاً بله. گفتگو کلید بازسازی صمیمیت و درمان است.
6) جمع‌بندی نهایی ✨
سرد مزاجی زنان مشکلی چندبعدی است که می‌تواند دلایل هورمونی، روانی، جسمی و عاطفی داشته باشد. بهترین راه درمان ترکیبی از روش‌های خانگی (تغذیه، ورزش، مدیتیشن، مراقبت از بدن) و روش‌های پزشکی (هورمون‌تراپی، داروهای خاص، مشاوره و فیزیوتراپی) است.
با اجرای تغییرات کوچک اما پایدار، صمیمیت در رابطه و کیفیت زندگی به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. 🌿💖
⚠️ رفع مسئولیت (Disclaimer)
این مقاله صرفاً با هدف آموزش و افزایش آگاهی عمومی نوشته شده است و جایگزین تشخیص یا درمان پزشکی حرفه‌ای نیست. در صورت بروز علائم شدید یا پایدار (مانند درد، خشکی شدید واژن، افسردگی یا کاهش میل طولانی‌مدت)، حتماً به پزشک متخصص زنان یا روان‌درمانگر مراجعه کنید. مصرف هرگونه دارو، مکمل یا درمان هورمونی باید تنها تحت نظر پزشک انجام شود.
